ایران نقطه کلیدی برای کریدور خلیج فارس- دریای سیاه
بازسازی خانه: ایران به عنوان نقطه کلیدی اتصال چهار حوضه دریایی خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر و دریای سیاه و دریای مدیترانه شمرده می شود که می تواند منافع اقتصادی و سیاسی خودرا به این کشورها گره بزند.
به گزارش بازسازی خانه به نقل از مهر، ایران، هند و ارمنستان ابتکار منطقه ای کریدور چندوجهی خلیج فارس-دریای سیاه را در سال ۲۰۱۶ مطرح نمودند که خلیج فارس و جنوب ایران را به آذربایجان، ارمنستان، سپس بنادر پوتی و باتومی گرجستان را به دریای سیاه متصل می کند. بعد از حمل، محموله ها با بهره گیری از کشتی به بنادر بلغارستان و در نهایت به اتحادیه اروپا منتقل می شود. این ابتکار، علاوه بر سه کشور ایران، هند و ارمنستان منافع کشورهای جمهوری آذربایجان، گرجستان، بلغارستان و یونان را نیز دربرمی گیرد. همین طور در خرداد ماه امسال خبر نهایی شدن سند موافقت نامه کریدور بین المللی خلیج فارس-دریای سیاه، بعد از دیدار وزیر امور خارجه ایران و دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه اعلام گردید.
اهمیت کریدور خلیج فارس-دریای سیاه برای اتصال هند به اروپا بوسیله ایران
هند به عنوان یکی از کشورهای درحال رشد اقتصاد جهانی که بتازگی انگلیس را پشت سر گذاشته و به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل گشته است، کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را جایگزین مناسبی برای کانال سوئز و اتصال به اروپا به ویژه پس از افزایش تقاضای کانال سوئز در سال ۲۰۲۱ و مسدود شدن آن، در نظر گرفته است. پس از وقوع جنگ روسیه و اوکراین و محدود شدن مقصد انتهایی کریدور شمال-جنوب به روسیه برای هندی ها، آنها تمایل خودرا به استفاده از کریدور خلیج فارس-دریای سیاه و اتصال به اروپا بوسیله ایران و ارمنستان نشان دادند که نشست های سه جانبه ایران، هند و ارمنستان حاکی از همین مسئله است. از طرفی، رویکرد جدیدی در شراکت راهبردی پاکستان، آذربایجان و ترکیه رقم خورده است که دهلی نو را به سمت درک اهمیت و فعال سازی این کریدور سوق داده است.
اخیراً اتحادیه اروپا تعامل خود با ارمنستان را افزایش داده و حمایت های توسعه ای و اقتصادی خودرا از آنها اعلام نموده است. این حمایت ها که در ژوئیه ۲۰۲۱ ابلاغ گردید، شامل پنج طرح اقتصادیست که بر زیرساخت های حمل و نقلی در منطقه سیونیک ارمنستان تمرکز دارد و ساخت بزرگراه جدید ارمنستان-ایران را نیز در برمی گیرد.
ارمنستان و ایران درصدد بهره مندی از منافع کریدور خلیج فارس-دریای سیاه هستند
ارمنستان یکی از ذی نفعان اصلی این کریدور محسوب می شود، به منافع اقتصادی، سیاسی و مهم تر از آن، قدرت نمایی در مقابل اتحادیه آذربایجان و ترکیه چشم دوخته است. ارمنستان برای تحقق اهداف خود با این چالش روبه رو است که امکانات و زیرساخت های مناسبی برای ترانزیت بار از سرزمین خودرا ندارد و برنامه ی راه اندازی بزرگراه جدید، زمان بر است. لازم به ذکر است که شرکت های ایرانی تمایل خود برای مشارکت در راه اندازی زیرساخت های مناسب در خاک ارمنستان ابراز کرده اند.
کریدور خلیج فارس - دریای سیاه نیز به چند دلیل برای ایران اهمیت دارد نخست آنکه ایران به عنوان نقطه کانونی اتصال چهار حوضه دریایی کلیدی شامل خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه مطرح می شود که می تواند منافع اقتصادی و سیاسی خودرا با ذی نفعان این چهار حوضه دریایی گره بزند. دوم آنکه همکاری ایران با اتحادیه اوراسیا (EEU) ذیل دو کریدور خلیج فارس-دریای سیاه و کریدور شمال-جنوب (INSTC)، تقویت می شود.
لازم به ذکر است که در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹ توافق نامه تجارت ترجیحی اتحادیه اوراسیا و ایران (PTA) اجرا شد و در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲ به توافق نامه تجارت آزاد کامل ارتقا یافت. سوم آنکه تنش های سیاسی در منطقه قفقاز جنوبی و رقابت ترانزیتی آذربایجان و ترکیه با ایران، مسئولان را به سمت کاهش وابستگی به این کشورها و افزایش گزینه های کشور برای اتصال به اروپا کشانده است. مورد آخر آنست که بعد از اعلام دریای سیاه به عنوان منطقه خطر جنگی توسط اوکراین و وجود تهدیدهای احتمالی، ایران می تواند مقدمات جذب مسیر ترانزیت محصولات راهبردی همچون غلات را از خاک خود فراهم سازد.
برگزاری نشست های چندجانبه مستمر
ایران برای بهره برداری از موقعیت جغرافیایی خاص خود و تحقق منافع اقتصادی آن، باید کریدورهای شمال-جنوب و کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را هر چه سریع تر فعال کند. به این منظور، ایران می تواند از ظرفیتهای منطقه ای و جهانی همچون اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاریهای شانگهای بهره گیرد تا بتواند توافق نامه های مشترکی درباب ترانزیت، گمرک، بیمه، بانکی میان کشورها برقرار کند و همین طور به تکمیل یا تقویت حلقه های ارتباطی این کریدورها بپردازد. این اقدامات، ابتکار عمل را به دست ایران خواهد داد تا بتواند جایگاه ترانزیتی و اقتصادی-سیاسی خودرا در منطقه تثبیت کرده و گزینه های مختلفی پیش رو داشته باشد.
منبع: بازسازی خانه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب